Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG) EBko Justizia Auzitegiaren epaia aplikatzeko eskatu dio Kontsumo Ministerioari, Mendebaldeko Saharatik datozen produktuen etiketen kontrolari dagokionez, Espainiako Estatuko lurraldean. Joan den urriaren 4an eman zen argitara epai hori, eta, horren arabera, Mendebaldeko Saharatik datozen ekoizpenek, fruta eta barazkiek zehazki, etiketan adierazi beharko dute.

Pablo Bustinduy Gizarte Eskubideen, Kontsumoaren eta 2030 Agendaren ministroari zuzendutako idazki batean, erakunde horrek eskatzen du jakitea zer jarduketa egiten ari diren estatu mailan COAGi arrazoia ematen zion epaia behar bezala eta eraginkortasunez aplikatzeko, kontsumitzaileak babesteko beharrari dagokionez, Mendebaldeko Saharatik datozen fruta eta barazki batzuen etiketetan egon daitezkeen iruzurrezko praktiken aurrean.

Azken kanpainetan, COAGek ikusi du zenbait barazkiren presentzia gero eta handiagoa dela supermerkatuetako linealetan, hala nola cherrys tomateak (+%269ko igoera Espainiako Estatura 2014-2024 aldian egindako inportazioetan). Barazki horien etiketan "Maroko" jatorria dago, Mendebaldeko Saharan ere ekoizpena duten enpresak direnean.

"Produktu horiek kontsumitzen dituenaren eskubideak urratzen ari dira, enpresa handi horiek esportaziorako ekoizten dutelako Mendebaldeko Saharan, eta, harrigarria bada ere, inork ez du ikusi jatorri hori duen barazki etiketaturik EB osoan", nabarmendu du Andrés Gongorak, COAGeko fruta eta barazkien sektoreko arduradunak. "Argi dago produktuen benetako jatorria nahita ezkutatu dela, kontsumitzaileen interesak kaltetuta, baina baita ekoizleenak eta saharar biztanleenak ere. Hori ezin da agintari eskudunen esku utzi, are gehiago urrian argitaratu zenetik berehala aplikatu beharreko epai judizial argia dagoenean".

COAGek behin baino gehiagotan defendatu du EBren eta Marokoren arteko Elkartze Akordioak EBko kontsumitzaileen eskubideak urratzen dituela eta ez datorrela bat frutak eta barazkiak etiketatzeko Europako legeriarekin, joan den urriko epaiak onartu zuen bezala, kontsumitzaileek argi eta garbi bereizteko duten gaitasuna mugatzen baitu Marokotik datorren produktu bat Erresuma honetatik datorren edo Mendebaldeko Saharatik datorren.

Aurrekariak

Joan den urriaren 4an argitaratu zen Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak C-399/22 auzian emandako epaia, Frantziako Estatu Kontseiluak Confédération Paysanne eta Nekazaritza eta Elikadura Subiranotasun Ministerioaren eta Ekonomia Ministerioaren arteko prozeduraren aurrean egindako aurretiazko kontsultari buruzkoa. Zehazki, Confédération Paysanne Frantziako nekazarien sindikatuak Mendebaldeko Saharatik etorritako meloiak eta tomateak inportatzea debekatzeko eskatu zion Frantziako Administrazioari, lurralde horretan landatzen diren meloiak eta tomateak Marokotik datozenak balira bezala gaizki etiketatzen direla iritzita.

Zentzu horretan, epaia argia zen: tomateetan eta meloietan agertu behar duen jatorrizko herrialdearen adierazpenak mendebaldeko Sahara izendatu ahal izango du, produktu horiek lurralde horretan biltzen baitira. Izan ere, lurralde hori Marokokoaren desberdina da, eta aduana-lurralde bat Batasuneko Zuzenbidearen zentzuan. Beste edozein iradokizunek pentsaraz liezaioke kontsumitzaileari meloi eta tomate horiek bildu ziren lurraldea ez den beste leku batetik datozela.