Nekazari eta Abeltzainen Erakundeen Koordinakundeak (COAG) salaketa formala aurkeztu du gaur Merkatuen eta Lehiaren Batzorde Nazionalean (CNMC), oliba-olioaren jatorrian prezioak artifizialki aldatzeagatik. Koordinakundearen iritziz, Lehiaren Defentsari buruzko Legeak debekatutako jokabidea da hori.

"Datuak sendoak eta kezkagarriak direlako gaude hemen: kiloko 2 euro baino gehiagoko desfase justifikatua dago oliba-olioaren jatorrizko benetako prezioaren (3,50 €/Kg) eta izan beharko lukeen balioaren (5,55 €/kg) artean, Jaengo eta Kordobako unibertsitateen eta IFAPAren azterketa zorrotzaren arabera", adierazi du Miguel Padilla COAGeko idazkari nagusiak.

Ikerketa Jaengo Unibertsitateko, Kordobako Unibertsitateko eta IFAPAko ikertzaile-talde batek garatu du, merkatuko desorekak antzemateko software aurreratu baten aplikazioan oinarritutako metodologiarekin. 2023/2024 kanpainako ekoizpenaren datu errealak eta 2024/2025erako aurreikusitako edukierak hartu dira kontuan. Analisiaren fokua AOVEren jatorriko prezioaren bilakaeran eta merkatuaren testuinguruaren arabera estimatutako oreka-balioekin duen alderaketan egon da. Konparazio horri esker, ekoizleei ordaindutako prezio errealaren eta estimatutako merkatu-balioaren arteko marjina justifikaezinak identifikatu ahal izan dira, nahita eragindako desoreka posiblea adieraziz.

Prezioen ituna edo lehia murrizten duen edozein praktika egin dela berretsiz gero, indarrean dagoen legediaren arau-hauste larria izango litzateke. Zehazki, Lehiaren Defentsari buruzko 15/2007 Legeak, 1.1 artikuluan, berariaz debekatzen ditu lehia eragotzi, murriztu edo faltsutzea xede edo ondorio duten enpresen arteko akordioak, baita prezioak finkatzeko itunak eta merkatuen banaketa ere.

Prezioetan distortsio hori mantenduz gero, olibazainek kanpaina honetan 2.800 milioi euro jasotzeari utziko liokete. "Ez gara pertzepzioez edo sentsazioez ari: Lehiaren Defentsari buruzko Legearen balizko urraketaz ari gara; izan ere, MLBNk premiazko ikerketa bat egin behar du operadoreen arteko prezioen balizko akordioei edo nekazariei kalte larria egingo lieketen merkataritza-praktika desleialei buruz", errepikatu du Padillak.

Horri dagokionez, Juan Luis Avila COAGeko olibadi-sektoreko arduradunak adierazi du merkatua ezin dela gehiegikeriarako edo espekulaziorako gunea izan, landa-lanaren kontura. "Ez gara besoak gurutzatuta geratuko milaka olibazainen ahalegina sistematikoki gutxiesten den bitartean", azpimarratu du.