50 emakume baserritarrek baino gehiagok parte hartu dute Bizkaiko EHNEk Tierra papel y tijera (Salcedo, Araba) proiektu agroekologikora eta Cándido Besa upategira (Villabuena, Araba) antolatutako bisitan. Jardunaldian zehar, halaber, emakumeen aurkako indarkeria ezabatzeko Azaroaren 25eko Nazioarteko Egunaren inguruko esperientziak trukatu ziren.

Irteerak jarraipena ematen dio sindikatuak adin eta eskualde desberdinetako emakume baserritarrak esperientzia eta ikaskuntza komunak partekatzeko duen estrategiari.

Tierra, papel y tijera

Proiektu agroekologiko horretan, Ramonek, Monicak eta Andreak beren esperientzia eta hastapenak azaldu zituzten. Esperientzia horietan, hiriaren erritmotik ateratzeko apustu argia egin zen, bizimodu landatarragoa eta kontzienteagoa bizitzeko, unibertsitatean ikasitako praxitik aldenduz. Praxiak kosta ahala kosta ekoizpena handitzera bideratzen du, ingurumen-, ekonomia- eta giza kostuetan pentsatu gabe.

Horregatik erabaki zuten proiektu berri bat sortzea, agroekologian oinarritua, natura eta landa-ingurunea errespetatzen zituena, lurrera isurtzen dituzten inputak kontrolatuz, baina baita irteerak ere: nori saltzen dioten, zenbat kobratu eta zergatik.

Autokontsumorako baratze batekin hasi ziren, eta hortik dibertsifikatzen joan ziren, 50 produktu baino gehiago egin arte. "Denetarik daukagu" eredu desberdin batean, beste filosofia batekin, "moduak aldatu" nahi dituena "negozioaren maneiutik" haratago joateko eta bizitzeko modu bihurtzeko, betiere kontsumitzailearekin harremanetan zuzeneko salmentaren bidez.

"Oso garrantzitsua da nor saltzen dugun jakitea", azaldu digute: herriko, inguruko eta azkenaldian herriko okindegietako jendea, ogia egiteko prestakuntza-ikastaroak ematen dituztenak.

Baina ekoizteko modu hori oso zorrotza da, eta bizitzarekin eta zaintzarekin konbinatu behar da: eredu bideragarria eta bizigarria izan behar du. Horregatik, saskiak saltzeko eredua erabiltzen ari dira, merkaturatze-lan guztia goiz batean kontzentratu eta baratzea zaintzen denbora gehiago eman ahal izateko.

Baratzeak ur eta denbora asko behar duenez, ekoizpena dibertsifikatuz joan dira lekadunen, garien eta garagarraren laborantza estentsiboetara, eta horrekin inguruko abeltzainentzako pentsuak egiten dituzte; baita klimara egokitutako tokiko barietateetako sagarrak ere, zukuak egiteko.

Elektrizitatez funtzionatzen duen harrizko errota bat ere hasi dira lanean. 70 cm-ko errota txiki bat da, baina garia oso ondo xehatzen du, gorotza eta irin integrala bahetzaile batekin bereiziz.

Besa upeltegia

Arabako Errioxan, parte-hartzaileak Candido Besa upategira joan ziren, eta Esti bilobak azaldu zuen nola aldatu duen upategiak lurrak lantzeko sistema, nekazaritza birsortzailearen bidez, lurra agortzen duten ongarri kimikoak eta fitosanitarioak kenduz. Klima-aldaketak mahats-ekoizpenari eta ekoizle txikiei eragiten die bereziki, ez baitute erakundeen babesik aurkitzen, eta jasanezinak bihurtzen dira beren upeltegiak mantentzeko politika publikoak eskatzen dituzten proiektu txiki horiek.

Jardunaldiari amaiera emateko, otordu bat egin zen upategian bertan, emakume talde handia egokitzeko egokitua. Oraingoan, emakume talde hori berriro elkartu da haien arteko harremanak sendotzeko: belaunaldi eta eskualde ezberdinak, mahaia partekatuz. Eta barreak.